Jakie bakterie wspomagają działanie oczyszczalni ścieków?

W każdej przydomowej oczyszczalni ścieków kluczową rolę odgrywa mikroflora bakteryjna. To właśnie bakterie tlenowe i beztlenowe odpowiadają za rozkład materii organicznej, neutralizację szkodliwych związków oraz skuteczne usuwanie zanieczyszczeń z wody. Ich obecność i aktywność wpływają bezpośrednio na efektywność całego procesu oczyszczania, niezależnie od typu oczyszczalni – biologicznej, drenażowej czy z filtrem piaskowym.

Rola bakterii w oczyszczaniu ścieków

Bakterie w oczyszczalni ścieków odpowiadają za rozkładanie resztek organicznych na prostsze związki chemiczne, które mogą zostać przekształcone w wodę, dwutlenek węgla oraz związki mineralne. Proces ten odbywa się zarówno w warunkach tlenowych, jak i beztlenowych, w zależności od etapu oczyszczania. Prawidłowe funkcjonowanie oczyszczalni zależy więc od obecności odpowiednich szczepów mikroorganizmów oraz od warunków sprzyjających ich namnażaniu.

Jakie rodzaje bakterii są najważniejsze w oczyszczalniach?

Bakterie biorące udział w oczyszczaniu ścieków można podzielić na dwie podstawowe grupy: tlenowe i beztlenowe. Bakterie tlenowe są aktywne w obecności tlenu – najczęściej w pierwszych komorach oczyszczalni, gdzie odbywa się wstępne rozkładanie substancji organicznych. Z kolei bakterie beztlenowe działają w środowisku pozbawionym tlenu – w dalszych etapach oczyszczania, gdzie odpowiadają za fermentację związków organicznych.

Bakterie nitryfikacyjne, takie jak Nitrosomonas i Nitrobacter, pełnią istotną funkcję w usuwaniu azotu – najpierw przekształcając amoniak w azotyny, a następnie w azotany. W dalszej kolejności do gry wchodzą bakterie denitryfikacyjne, które redukują azotany do wolnego azotu, usuwanego do atmosfery. Oprócz nich ważną rolę odgrywają bakterie celulolityczne, odpowiedzialne za rozkład celulozy, oraz bakterie siarkowe, które neutralizują związki siarki i eliminują nieprzyjemny zapach.

Jakie bakterie stosuje się w praktyce?

Dwa podstawowe rodzaje bakterii stosowane w oczyszczalniach to: bakterie tlenowe i bakterie beztlenowe. Ich działanie można opisać w kontekście poszczególnych funkcji:

• bakterie nitryfikacyjne – wspomagają rozkład związków azotu, kluczowe w procesie usuwania amoniaku i azotanów,
• bakterie celulolityczne – odpowiadają za degradację włókien roślinnych i papierowych,
• bakterie proteolityczne – rozkładają białka na prostsze aminokwasy,
• bakterie lipolityczne – zajmują się rozkładem tłuszczów, co ogranicza powstawanie kożucha i zatorów,
• bakterie siarkowe – eliminują siarkowodór i inne związki powodujące odór,
• bakterie fermentacyjne – kluczowe dla etapu beztlenowego, zamieniają związki organiczne w kwasy tłuszczowe i metan.

Wszystkie wymienione bakterie są dostępne w formie preparatów biologicznych, które dodaje się bezpośrednio do komory oczyszczalni. Dzięki nim system działa stabilnie, a użytkownik nie musi martwić się o częste opróżnianie zbiornika.

Czy trzeba stosować preparaty z bakteriami?

Chociaż bakterie naturalnie rozwijają się w ściekach, to ich liczebność może być zaburzona przez detergenty, antybiotyki czy silne środki chemiczne wprowadzane do instalacji. Dlatego regularne stosowanie preparatów z wyselekcjonowanymi szczepami bakterii jest korzystne dla całego systemu. Ułatwia to utrzymanie równowagi biologicznej i zapobiega nieprzyjemnym zapachom.

Ciekawostka: bakterie potrafią „jeść” nawet plastik

Niektóre nowoczesne preparaty biologiczne zawierają szczepy bakterii, które wykazują zdolność do rozkładu mikroplastików. Jest to wciąż przedmiot badań, ale pierwsze wyniki wskazują na możliwość rozwoju oczyszczalni, które nie tylko oczyszczają ścieki, ale i eliminują z nich zanieczyszczenia trudne do usunięcia tradycyjnymi metodami.

Jak dbać o bakterie w przydomowej oczyszczalni?

Aby bakterie mogły działać skutecznie, należy unikać stosowania chlorowanych środków czystości, wybielaczy oraz silnych detergentów. Dobrą praktyką jest też stosowanie papieru toaletowego łatwo rozkładającego się w wodzie oraz unikanie wrzucania do kanalizacji resztek jedzenia. Regularne uzupełnianie populacji bakterii odpowiednimi preparatami pozwala utrzymać wysoką wydajność oczyszczalni i uniknąć kosztownych awarii.